Spelling (Nederlands)

De Spelling is een theorie binnen de Nederlandse taal op het denkniveau van het 6de jaar beroepsonderwijs.

Doel

De Nederlandse taal juist en snel te schrijven en om dt-fouten te voorkomen.

Werkwoordsvormen

• Imperatief: bevelende vorm van het werkwoord.
• Infinitief: stam plus <en> (meervoud).
• Werkwoordstam: infinitief zonder <en> (enkelvoud)
• Persoonsvorm: vorm van het werkwoord die zich aanpast aan de persoon
• Bijvoeglijk naamwoord: eigenschap of toestand van een door een zelfstandig naamwoord (zelfstandigheid).
• Modale hulpwerkwoord: wenselijkheid of een mogelijkheid houding die als ‘hulp' bij het hoofdwerkwoord van de zin staat.

Theorie ZWAKKE WERKWOORDEN VERVOEGEN

• a. O.T.T.: werkwoordstam --> SMURF(EN) => met/zonder <t>.
• b. O.V.T.: werkwoordsstam --> T KOFSCHIP X => <te>, andere <de>.
• c. V.D. persoonsvorm: deelwoord plus werkwoordsstam --> T KOFSCHIP X => <t>, andere <d>.
• d. V.D. bijvoeglijk naamwoord: deelwoord plus bijvoeglijke naamwoorden.
• Eng. werkwoorden: (O.T.T./O.V.T./V.D.).

a. Onvoltooid Tegenwoordige Tijd

• Als je twijfelt om een <t> toe te voegen aan de werkwoordstam (infinitief zonder <en>), vervang dan het werkwoord door SMURF(EN). Hoor je een /t/, voeg dan een <t> toe aan de werkwoordsstam.
  • b.v. Jij (antwoorden) niet.--> Jij smurft => Jij antwoordt niet.
• In de imperatief (bevelende vorm van het werkwoord) voeg je geen <t> toe aan de werkwoordsstam
  • b.v. Loop zo snel als je kunt.
  • b.v. Antwoord nu.
• Het modale hulpwerkwoord willen zorgt soms voor problemen. Je vervoegt dit werkwoord als volgt:
  • Ik wil (geen <t>),
  • Jij wilt'
  • Hij/zij wil (soms ook wilt, maar deze vorm is te vermijden).

b. Onvoltooid Verleden Tijd

• In geval van twijfel gebruik je de regel van 'T KOFSCHIP X. Als een werkwoordsstam eindigt op een van de medeklinkers uit 'T KOFSCHIP X (t, k, f, s, ch, x of p), dan wordt de werkwoordsstam gevolgd door <te>. In alle andere gevallen voeg je <de> aan de werkwoordsstam toe.
  • b.v. lachen --> CH in 'T KOFSCHIP X => Ze lachte,
  • b.v. verhui(s)zen --> Z niet in 'T KOFSCHIP X => Ze verhuisden.

c. Voltooid Deelwoord als werkwoord na een persoonsvorm

• In geval van twijfel voor het voltooid deelwoord, luister je naar de Onvoltooid Verleden Tijd:
  • b.v. gevreesd want vreesde (O.V.T.).
• Als je dan nog twijfelt, moet je regel van 'T KOFSCHIP X gebruiken. Als een werkwoordsstam eindigt op een van de medeklinkers uit 'T KOFSCHIP X (t, k, f, s, ch, p of x), dan krijgt de stam een <t>. Pas op, gebruik hiervoor de werkwoordsstam zoals hij geschreven wordt.
  • b.v. Hij heeft zijn naam in een boom gekerfd', want de werkwoordsstam is hier KERV (de infinitief zonder <en>) en de <v> zit niet in 'T KOFSCHIP X'!!!

d.. Voltooid Deelwoord gebruikt als een bijvoeglijk naamwoord

• Pas op! Als een voltooid deelwoord gebruikt wordt als bijvoeglijk naamwoord (b.v. als bepaling voor een zelfstandig naamwoord staat), dan wordt het deelwoord gespeld zoals andere bijvoeglijke naamwoorden.
  • b.v. vergroot zoals groot --> het grote plein => het vergrote plein.

e. Vervoeging van Engelse werkwoorden

• Engelse werkwoorden worden vervoegd als zwakke Nederlandse werkwoorden en volgen dus de regels van 'T KOFSCHIP X (t, k, f, s, ch, p of x).
  • b.v. promoten wordt vervoegd zoals het zwakke werkwoord vergroten dus:
    • ik vergroot --> ik promoot (O.T.T.).
    • wij vergroten --> wij promoten (meervoud).
    • ik vergrootte --> ik promootte (O.V.T.).
  • b.v. checken en updaten worden vervoegd zoals het zwakke werkwoord werken dus:
    • zij heeft gewerkt --> zij heeft gecheckt en zij heeft geüpdatet. (V.D.).
    • zij werkte --> zij checkte en zij updatete. (O.V.T.).
  • b.v. stagediven wordt vervoegd zoals het zwakke werkwoord lenen dus:
    • hij leende --> hij stagedivede (O.V.T.).
    • hij heeft geleend --> hij heeft gestagedived (V.D.).
• Toch zijn er soms problemen om de stam van het werkwoord te vinden:
  • Wanneer er spraakverwarring mogelijk is, wordt de <e> uit de stam behouden:
    • b.v. leasen --> leas als stam (enkelvoud).
    • b.v. breakdancen --> breakdance als stam (anders lees je /k/ i.p.v. /s/ (enkelvoud).
  • Wanneer voor de eind-e een o-klank in de vorige lettergreep staat, valt die eind-e in de stam weg en wordt de <o> verdubbeld:
    • b.v. scoren --> scoor als stam (enkelvoud).
  • Als een werkwoord eindigt in een dubbele <l> in de stam, dan blijft die dubbel als het werkwoord op een Engelse manier uitgesproken wordt, maar verdwijnt er een <l> in de stam als het werkwoord op een Nederlandse manier uitgesproken wordt:
    • b.v. baseballen --> baseball als stam (enkelvoud)
    • b.v. basketballen --> basketbal als stam (enkelvoud).

te kennen leerstof

Klik hier Theorie ZWAKKE WERKWOORDEN VERVOEGEN

Bronnen

www.projectx2002.org