Prins of Prinses der Nederlanden is een vorstelijke titel die wordt gedragen door de meeste leden van het Koninklijk Huis van Nederland. De titel wordt toegekend aan kinderen van de koning(in), echtgenoten van de koning(in), echtgenoten van de kroonprins(es) en kinderen van de kroonprins(es). Deze familieleden moeten in de regel ook lid van het Koninklijk Huis zijn. Uitzonderingen vormen echter diegenen die, volgens de Wet lidmaatschap Koninklijk Huis, de titels hebben verkregen bij de Koninklijke Besluiten van 1937 en 1967.
Huidige dragers van deze titel zijn:
- Prins Willem-Alexander
- Prinses Máxima
- Prinses Catharina-Amalia
- Prinses Alexia
- Prinses Ariane
- Prins Constantijn
- Prinses Margriet
- Prinses Irene
- Prinses Christina
Alhoewel aan haar toegekend, voert koningin Beatrix op dit ogenblik deze titel niet, dit omdat zij de Koningin der Nederlanden is. Wanneer zij de troon afstaat aan haar opvolger, dan zal zij mogelijk de titel weer voeren.
Er zijn twee manieren om deze titel te verkrijgen:
De echtgeno(o)t(e) van de kroonprins(es) wordt vaak in de adelstand verheven. Zo verkreeg prinses Máxima na haar huwelijk de adellijke titel 'Prinses der Nederlanden' en andere titels. Bij zijn huwelijk met koningin Beatrix verkreeg wijlen prins Claus ook de adellijke titel 'Prins der Nederlanden'. De echtgenote van een andere prins die een zoon van de Koning(in) is, wordt nooit in de adelstand verheven. Zo verkreeg Laurentien Brinkhorst geen adellijke titel na haar huwelijk met Prins Constantijn, maar zij mag zich wel 'Prinses der Nederlanden' noemen. Op gelijke wijze zou, juridisch gezien althans, een echtgenoot van een Prinses der Nederlanden zich ook 'Prins der Nederlanden' mogen laten noemen. Toen in 1967 Prinses Margriet in het huwelijk trad met Pieter van Vollenhoven is echter besloten om aan hem niet de titel Prins der Nederlanden te verlenen, noch om hem als Prins aan te duiden. Volgens het huidige Burgerlijk Wetboek (artikel 9, Boek 1) zou prof. mr. Pieter van Vollenhoven zich echter wél Prins mogen laten noemen (op dezelfde wijze als Prinses Laurentien), aangezien zowel mannen als vrouwen de geslachtsnaam (en dus titels) van hun echtgenoot of echtgenote mogen voeren.
Prins Johan Friso heeft door zijn huwelijk met Mabel Wisse Smit de titel 'Prins der Nederlanden' verloren.
De Prins der Nederlanden[]
De titel van 'Z.K.H. de Prins der Nederlanden' is voorbehouden aan de prins-gemaal van een regerend Koningin der Nederlanden. Prins Bernhard gebruikte deze titel tijdens de regeringsjaren van zijn vrouw koningin Juliana. Na de troonopvolging van Juliana door haar dochter Beatrix in 1980 was deze titel voorbehouden aan prins Claus. Deze zag uit respect voor zijn schoonvader af van officieel gebruik van de titel die daarmee sinds 1980 niet meer gebruikt wordt.