| Operatie Toorts | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Onderdeel van de Tweede Wereldoorlog | |||||||
 De aanvalskaart van Operatie Toorts. Het toont de drie aanvalsgolven | |||||||
| |||||||
| Strijdende partijen | |||||||
 Verenigde Staten Brits Gemenebest Vrij Frankrijk PolenLokale Verzetsgroepen
|
 Vichy Frankrijk Italië
| ||||||
| Commandanten | |||||||
| Dwight Eisenhower Andrew Cunningham
|
Francois Darlan
| ||||||
| Troepensterkte | |||||||
| 73.000 | 60.000 | ||||||
| Verliezen | |||||||
| 480 doden, 720 gewonden | 1350 doden, 2000 gewonden | ||||||
Middellandse Zee
|
Operatie Toorts (Engels: Operation Torch) vanaf 8 november 1942 was de invasie van Frans Noord-Afrika door de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog tijdens de Noord-Afrika campagne.
Voorgeschiedenis[]
Tijdens de Arcadiaconferentie van december 1941 en januari 1942 hebben de geallieerde leiders besloten om Rusland bij te staan en tot 'vriend' te houden. Deze denkpiste bepaalde boven alle andere, de 'Grote Strategie' om Duitsland te verslaan vóór Japan.
Dit leidde tot een lang debat om een tweede front te openen tegen de Duitsers. De Amerikaanse legerleiding verkoos een invasie over het Kanaal (Frankrijk) tijdens de zomermaanden van 1942. Deze stelling werd echter niet aanvaard door de Britse legerleiding wegens het tekort aan landingsvaartuigen en andere logistieke problemen. Ook was het Amerikaans leger in 1942 onderhevig aan een grondige reorganisatie en modernisering, dewelke nefast zijn voor grootschalige militaire operaties. Alleen indien Rusland zou bezwijken onder de Duitse invasie (Operatie Barbarossa), zouden de Britten een landing in Frankrijk toestaan. Winston Churchill, de Britse Eerste Minister, sprak vaag over de mogelijkheid van een betrekkelijk kleine Amerikaanse-Britse inval in Noorwegen. Hij stelde ook landingen voor in Frans Noord-Afrika, een plan dat de codenaam 'Gymnast' kreeg.
Ook de President van de Verenigde Staten, Franklin Roosevelt, voorzag dat de Amerikaanse strijdkrachten op dat moment niet in staat waren een aanval over het Kanaal van enige omvang te organiseren voor 1943. Hij sprak erover om met de Britten in het Midden-Oosten en de Middellandse Zee te gaan samenwerken. Om de geschillen tussen hem en zijn legerleiding op te lossen zond hij een missie naar Engeland voor besprekingen met Churchill en zijn militaire staf. Daar werd in april 1942 een overeenstemming bereikt tot 'Bolero', een codenaam voor het opbouwen van Amerikaanse strijdkrachten en voorraden in Groot-Brittannië. Ook werd een overeenstemming bereikt voor operatie 'Round-Up', de grote aanval over het Kanaal en operatie 'Sledgehammer', een beperkte aanval in 1942 om een bruggenhoofd te bouwen in Frankrijk.
De beslissing[]
In juni 1942 opteerden Roosevelt en Churchill voor een invasie in Frans Noord-Afrika. Hierbij werd gehoopt op een minimale weerstand van het Franse Vichy-regime, vooraleer de As-mogendheden Italië en Duitsland met kracht zouden reageren. De plannen van 'Gymnast' werden aangepast en kreeg de codenaam 'Super-Gymnast' en de operatie zelf kreeg de naam Operatie Toorts (Engels: Operation Torch).
Doch de Amerikaanse legerleiding hield koppig vast aan hun eerdere voorstellen om een landing in Frankrijk te houden (codenamen Round-up en Sledgehammer). Om uit de impasse te komen besliste Roosevelt op 24 juli dat Operatie Toorts moest worden gelanceerd (in zijn woorden): op het vroegst mogelijk tijdsstip. De Amerikaanse legerleiding legde zich bij deze beslissing neer en startte de praktische uitwerking van Operatie Toorts samen met de Britten.
Het doel van Operatie Toorts was het verkrijgen van de controle in Marokko en Algerije door drie gelijktijdige invasiegolven. De Westelijke aanvalsgolf nam Marokko voor zijn rekening met als hoofddoel Casablanca. De centrale en Oostelijke aanvalsgolven namen Algerije voor hun rekening met hoofdoelen Oran en Algiers, later gevolgd door een landing te Bône, de doorgang naar Tunesië. De start van Operatie Toorts werd gezet op 8 november 1942 daar dit het vroegst mogelijk tijdsstip was om Amerikaanse troepen in Casablanca te krijgen. De landing te Bône werd gepland op 12 november waarbij werd gehoopt dat generaal Erwin Rommel tegen deze datum verslagen zou zijn te El Alamein en op de terugtocht naar Tunesië. Door deze strategie hoopte de geallieerde legerleiding de As-mogendheden in een tang te krijgen en zo Noord-Afrika te bevrijden.
Operatie Toorts was hiermee de eerste praktische uitwerking van een gezamenlijke Anglo-Amerikaanse militaire samenwerking.