Een nationale orde is een geheel van onderscheidingen van een bepaalde soort die tot doel hebben de meest verdienstelijke burgers van een land te eren. Vaak worden ook buitenlanders die zich bijzonder hebben ingespannen voor een land met een nationale orde vereremerkt. Buitenlandse staatshoofden ontvangen ze vaak als blijk van erkentelijkheid en vriendschap.
De nationale orde stammen uit de middeleeuwen waarbij mensen die een geestelijk of militair doel dienden verenigd werden in een ridderorde en zich door kledij en gedrag onderscheidden van de andere burgers. Elk van deze ordes kende een strikte hiërarchie.
Nationale orden zijn over het algemeen onderverdeeld in 5 graden:
- Grootmeester: voorbehouden aan het hoofd van de orde en geen graad stricto senso.
- Grootkruis: ook wel ridder-grootkruis of grootlint genoemd
- Grootofficier
- Commandeur
- Officier
- Ridder
Daarnaast kennen sommige orden, zoals bijvoorbeeld de Belgische Kroonorde nog enkele bijkomende klassen om verdiensten van een minder belangrijke aard te honoreren.
Het grootkruis bestaat uit groot uitgevoerd kruis van de orde aan een breed lint over de rechterschouder en een ster met het kruis van de orde op de borst.
Grootofficieren dragen een borstster, verschillend van uitzicht van deze van het grootkruis. Bij sommige orden dragen zij daarenboven het officierskruis.
Het commandeurskruis bestaat uit een groot juweel dat rond de hals wordt gedragen.
Het kruis van officier draagt een rozet op het lint van de medaille.
Het ridderkruis bestaat uit het juweel aan een lint.
In sommige gevallen wordt het lint van een nationale orde versierd met een bijzonder kenteken om aan te geven dat er speciale redenen waren waarom de decorandus werd onderscheiden.
Het is niet ongebruikelijk dat eenheden in hun geheel worden onderscheiden voor hun gedrag tijdens een gewapend conflict. Dit kan gebeuren door alle militairen van de eenheid de toelating te geven een nestel te dragen of door de vlag van de eenheid te versieren met een medaille van de orde. Zo is de Belgische Eerste Wing onderscheiden met de nestel in de Leopoldsorde en draagt het vaandel van de Koninklijke Militaire School alsook het wapenschild het kruis van ridder in de Leopoldsorde.