Hezbollah (Arabisch: حزب الله - Partij van God) is een politieke partij in het Libanese parlement en een militante beweging van sjiitische moslims met antiwesterse sentimenten. Hezbollah staat sinds 1992 onder leiding van de islamitische geestelijke Hassan Nasrallah.
De beweging is opgericht in 1982 ten tijde van de Libanese Burgeroorlog. Tot dat moment was Amal de militante sjiitische beweging met grote aanhang in het zuiden van Libanon. Ook Israël mengde zich destijds in dat conflict door middel van een invasie in Libanon en de oprichting van Hezbollah wordt gezien als een reactie hierop, omdat Amal niet genoeg weerstand tegen deze invasie had weten te bieden. Deze sjiitische beweging heeft nauwe banden met het eveneens sjiitische Iran. Ook Syrië beschouwt de Hezbollah als een bondgenoot, maar ook als een concurrent in de strijd om de macht in Libanon.
De Hezbollah wordt door Canada, Israël, Nederland en de Verenigde Staten als een terroristische organisatie gezien. Australië, Groot-Brittannië beschouwen de Externe Veiligheidsorganisatie van Hezbollah als een terroristische organisatie.
De beweging had oorspronkelijk drie doelstellingen: de islamitische staat vestigen in Libanon, het zuiden van Libanon bevrijden van de Israëlische bezetting en Jeruzalem bevrijden van de Israëlische bezetting. Inmiddels heeft men de eerste doelstelling laten varen. Hezbollah staat op de VS-lijst van terreurbewegingen en ook de Verenigde Naties waarschuwen tegen terreur van de organisatie. Volgens het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft de beweging al meer dan 300 Amerikaanse staatsburgers gedood, met name tijdens de Libanese Burgeroorlog.
Hezbollah is de grootste Libanese moslimbeweging en vervult ook veel publieke en burgerlijke taken in de Libanese maatschappij, met name voor geloofsgenoten. De beweging voert bijvoorbeeld het bewind over banken, scholen en ziekenhuizen. Daarnaast beheert het een eigen televisie-station, Al Manar, dat onder andere in Europa en Amerika verboden is omdat het zou aanzetten tot haat.
De vestigingsplaats van Hezbollah is vooral in Zuid-Libanon, bepaalde stadswijken van Beiroet en in de Bekavallei te vinden.
In de jaren tachtig hield ze zich ook bezig met ontvoeringen van Westerse personen zoals de Brit Terry Waite. Voorts is ze verantwoordelijk voor het kapen van TWA-vlucht 847 en wordt ze ervan verdacht een tweetal bomaanslagen op de Joodse gemeenschap in Buenos Aires op haar geweten te hebben (deze vonden in 1992 en 1994 plaats).
In 2000 trok Israël zich terug uit Zuid-Libanon, onder premier Ehud Barak. Hezbollah dat jarenlang guerrilla-acties in en vanuit dit gebied in het noorden van Israël had uitgevoerd om de Israëli's zover te krijgen, zag de terugtrekking als een overwinning. De beweging nam vervolgens de militaire controle over Zuid-Libanon over vanwaar het sindsdien acties tegen Israël uitvoert.
Ondanks druk van de Verenigde Naties tot het neerleggen van de wapens zoals vastgelegd in resolutie 1559 aangenomen in oktober 2004, blijft Hezbollah een gewapende militie. Een van de redenen die hiervoor wordt aangevoerd is dat Israël nog altijd in Libanon een stukje land bezet zou houden, namelijk de Shebaa-boerderijen. De VN hebben echter in 2000 bepaald dat Israël zich van het gehele Libanese grondgebied heeft teruggetrokken. Volgens de VN behoren de Shebaa-boerderijen bij Syrië (en dus bij de door Israël bezette Golan-hoogvlakte) en niet bij Libanon. Israël stelt dat dit kleine stukje land niet meer is dan een excuus om Israëliërs aan te vallen; ze zou het hebben ontruimd als de VN dit hadden bepaald.
Een andere reden voor Hezbollah om de gewapende strijd tegen Israël door te zetten, is de aanwezigheid van Hezbollah militieleden in Israëlische gevangenissen. Pas als Libanon en de Libanezen volledig zijn "bevrijd", is Hezbollah bereid de wapens neer te leggen. Opvallend genoeg maakt Hezbollah zich niet druk om Libanezen die zich in Syrische gevangenissen bevinden.
De meeste publiciteit in het westen kreeg Hezbollah door als eerste militante groepering te beginnen met terrorisme in de vorm van zelfmoordaanslagen, waarbij veel Israëlische burgers en militairen zijn omgekomen. Andere radicaal-islamitische bewegingen zoals de Palestijnse Hamas, de Islamitische Jihad en de Al Qaida-beweging hebben dit soort acties overgenomen. Dergelijke daden worden door deze bewegingen verdedigd als oorlogsmanoeuvres; volgens Amnesty International echter zijn dit soort aanslagen op de burgerbevolking misdaden tegen de menselijkheid.
Op 12 juli 2006 ontvoerden de Hezbollah bij een actie op Israëlisch grondgebied twee Israëlische soldaten die zij wilden ruilen tegen haar in Israël gevangengehouden medestrijders en lotgenoten. Israël weigerde dit en kwam met een militair weerwoord door beschietingen op Hezbollah-posities in Libanon uit te voeren (onder andere in Beiroet) en door Zuid-Libanon binnen te vallen. Hezbollah voerde daarna haar beschietingen op Israëlische steden flink op. Op 16 juli 2008 bleek dat de twee, Eldad Regev en Ehud Goldwasser, niet meer in leven waren. De twee soldaten zouden worden geruild tegen een aantal gevangenen van Israel. In plaats daarvan werden twee kisten met lichamen overhandigd. Een lange periode van onduidelijkheid over hun lot kwam zo ten einde.
Op 13 mei 2008 ontstonden felle gevechten in Beiroet en Tripoli tussen Hezbollah en aanhangers van de regering. Het leger heeft hield zich hierbij afzijdig, hoewel het aangegeven heeft de strijdgroepen te gaan ontwapenen [1] Volgens analisten heeft Hezbollah nu in grote delen van het land de feitelijke macht in handen.
- ↑ Libanese leger wil orde herstellen. www.volkskrant.nl, 13 mei 2008