Defensieweb wiki
Advertisement

Gerardus Johannes Berenschot (Solok, 24 juli 1887 – Batavia, 13 oktober 1941), was Luitenant-generaal en commandant van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) van 1939-1941.

Berenschot werd geboren op Sumatra als zoon van de KNIL-officier Gerrit Hendrik Berenschot die getrouwd was met Florence Mildred Rappa (dochter van George Rappa jr. en Charlotte Adriana Meyer). Hij werd op zijn vijftiende naar Nederland gezonden voor zijn opleiding en volgende na de HBS te Winterswijk, de Cadettenschool te Alkmaar en daarna de Koninklijke Militaire Academie te Breda om officier der infanterie van het Indische leger te worden. Op 19 juli 1907 volgde de benoeming tot 2e luitenant en ruim een jaar keerde hij terug in Nederlands-Indië. Zijn eerste plaatsing was op Java en daarna was hij actief in Atjeh (1910-1915) waar hij de laatste jaren van de daar sinds 1873 woedende Atjehoorlog meemaakte als lid van het Korps Marechaussee. Berenschot werd in 1919 naar Nederland gezonden voor het volgen van de cursus aan de Hogere Krijgsschool. Hier bleken zijn kwaliteiten opnieuw en na van 1922 tot 1925 weer in Nederlands-Indië gediend te hebben, keerde hij terug naar Nederland waar hij geplaatst werd als leraar in de tactiek aan de KMA te Breda. Sinds 1930 was hij weer in Nederlands-Indië en werd, inmiddels tot kolonel bevorderd, in juli 1934 benoemd tot Chef van de Generale Staf, welke functie hij vijf jaar vervulde. Zijn bevordering tot generaal-majoor volgde in juni 1935.

Berenschot heeft zich actief ingezet voor de modernisering van het KNIL, dat in de eerste plaats tot taak had de binnenlandse orde en rust te handhaven, maar nu ook op zijn neventaak - bestrijding van een buitenlandse vijand - moest worden voorbereid. In juli 1939 werd hij benoemd tot Luitenant-generaal waarbij hij Luitenant-generaal M. Boerstra opvolgde als Commandant van het leger in Indië (tevens Hoofd van het departement van Oorlog aldaar). Terwijl in Europa de Tweede Wereldoorlog al uitgebroken was, probeerde hij het beste aan te schaffen. De leveranties kwamen echter druppelsgewijs binnen omdat de oorlogsindustrieën in de eerste plaats voor de grote mogendheden werkten. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in het verre oosten in 1942 was ongeveer de helft geleverd.

Na een bespreking met de Britse maarschalk Robert Brooke-Popham in Batavia op 13 oktober 1941, zou hij terugvliegen naar het hoofdkwartier in Bandoeng maar kort na het opstijgen vanaf het vliegveld Kemajoran verongelukte het vliegtuig waarbij alle inzittenden omkwamen. Berenschot die 54 jaar is geworden werd opgevolgd door Hein Ter Poorten.

Berenschot was een zeer populair commandant en men verwachtte dat hij een eventuele Japanse invasie zou kunnen afslaan, hetgeen militair-technisch (achteraf bezien) niet mogelijk was. Hij is in Nederlands-Indië de enige commandant van Indische afkomst (Indo) geweest.

Advertisement