Defensieweb wiki
Advertisement
Azerbaijani soldiers at CENTRASBAT 02

Exerceren is het oefenen in het uitvoeren van bepaalde militaire bevelen. Bij de landmacht voor het gelijktijdig maken van bewegingen door soldaten, bij de zeemacht door schepen. In oude tijden ging het om het inslijpen van tactische bewegingen, die op het slagveld moesten worden uitgevoerd.

Geschiedenis te land[]

De Oud-Griekse legers speciaal die van Sparta begonnen voor zover bekend als eerste met exercitie. De Romeinen namen dat wel over, maar haalden tactisch niet dat zelfde hoge niveau. In de middeleeuwse oorlogsvoering raakte het exerceren bijna geheel buiten gebruik, maar daarna liet Karel de Stoute, hertog van Bourgondië, zijn soldaten exerceren, evenals Lodewijk XI, koning van Frankrijk. Daarna had men er geen behoefte meer aan, omdat het gehele voetvolk van een leger zich alleen in drie grote vierkante eenheden opstelde en de ruiterij dit voorbeeld volgde. Pas toen Maurits van Nassau tegen het eind van de 16de eeuw het gevecht in grote eenheden afschafte en vele kleinere eenheden vormde, besteedde men weer aandacht aan de erfenis van de oude Griekse tactici. Elk onderdeel moest afzonderlijk en snel kunnen manoeuvreren om de andere eenheden te kunnen ondersteunen en er door ondersteund te worden. Vanaf het einde der 17de eeuw werd exerceren niet meer alleen als een voorbereiding tot de oorlog beschouwd, maar ook als een middel om de vorstelijke macht in vredestijd te demonstreren.

Geschiedenis ter zee[]

Ook het exerceren met schepen is van oude tijden. Men kent het ook nu nog als admiraalzeilen. Op de Molukken zetten de plaatselijke machthebbers minstens vanaf de Portugese tijd oorlogsschepen in voor ceremonie en machtsvertoon. In dit geval gebruikte men de kora-kora, een roeischip met soms honderden bemanningsleden.

Functie[]

Battalion march

Alleen al aan het marcheren is te zien dat we hier niet te maken hebben met gevechtstroepen, in dit geval met genie

In feite is exercitie een probaat psychologisch middel om militaire gehoorzaamheid en tucht aan te leren. Het voedt daarbij ook het gevoel voor ondergeschiktheid en het saamhorigheidsgevoel. De reden dat alle militairen, van wat voor dienstvak of defensieonderdeel dan ook, moeten leren exerceren is dat dit als dril-methode dienst doet. Door in groepen te exerceren wordt de militair geïndoctrineerd om onmiddellijk orders uit te voeren, zonder daar bij na te denken en afwegingen te maken. Een soldaat die nadenkt laat zich niet gemakkelijk de dood in sturen. Met dit automatisme wordt ook een esprit de corps gekweekt. Dat wil zeggen dat de soldaten een onderlinge band kweken, die z'n nut heeft in het gevecht. Om deze redenen exerceren alle legers ter wereld. Zelfs nog te vormen eenheden die nog geen wapens hebben, beginnen met exerceren met houten geweren.

De praktijk[]

De te geven commando’s voor de exercitie bij de soldaten bestaan doorgaans uit twee delen: het waarschuwingsbevel (bijv. ‘presenteer’) en daarna het uitvoeringsbevel (bijv. ‘geweer’). Het eerste dient ervoor om te attenderen op een komende verandering van richting en/of beweging, het tweede deel dient om de verandering uit te voeren. Ze dienen op luide toon gegeven te worden. De belangrijkste commando’s zijn:

  • geeft – acht
  • naar rechts - richten
  • links (rechts) - om
  • voorwaarts – mars (het marcheren start met de linkervoet)
  • hoofd der colonne links (rechts) - mars
  • rechtsom - keert
  • looppas – mars
  • gewone pas – mars
  • compagnie (peloton) - halt
  • presenteer - geweer
  • zet af - geweer
  • brengt - groet
  • op de plaats – rust (eerste rust)
  • rust
  • ingerukt – mars (s)

Bij de eerste opkomst moeten de rekruten aanvankelijk meetellen om de maat aan te geven

Bijvoorbeeld bij de US Army: links, rechts, links rechts, links rechts enz. Tijdens het marcheren wordt de cadans in de pas gehandhaafd door steeds elke pas vergezeld te doen gaan van: links, links, links, enz.

Bij de Koninklijke landmacht:Links, twee, drie, vier, links, twee, drie vier, enz...

Opmerkelijk[]

Bij demonstraties worden soms punaises in de hakken van de kistjes (gevechtslaarzen) geprikt, om bij het marcheren door het tikken de gelijktijdigheid van de passen te waarborgen en te tonen. Als bij een marcherende eenheid een golf door de groep gaat, wordt er slecht geluisterd.

Advertisement