| Dwight D. Eisenhower | |
|---|---|
 | |
| Algemeen | |
| Geboortedatum | 14 oktober 1890 |
| Sterfdatum | 28 maart 1969 |
| Geslacht | Man |
| Geboorteplaats | Denison, Texas |
| Plaats van overlijden | Washington DC |
| Functie | |
| Zijde | The United States |
| Organisatie | - |
| Speciale functie | President van de US |
| Rang | Generaal |
Dwight David Eisenhower (Denison (Texas), 14 oktober 1890 - Washington D.C., 28 maart 1969) was een Amerikaans generaal en politicus. Hij was de opperbevelhebber van de Geallieerde strijdkrachten in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog en de 34e president van de Verenigde Staten (1953-1961).
Levensloop[]
Eisenhower, ook wel "Ike" genoemd (zo luidde tevens zijn latere verkiezingscampagne "I Like Ike") groeide op in Abilene (Kansas) als derde van zeven zonen in het gezin van David Jacob Eisenhower en Ida Elizabeth Stover. Zijn voorvader Hans Nicolas Eisenhauer, die uit Karlsbrunn in het tegenwoordige Saarland stamt, was in 1741 met zijn familie naar Lancaster in Pennsylvania geëmigreerd. In 1892 trokken Eisenhowers vader en moeder naar Abilene (Kansas), waar hij in 1909 afstudeerde aan de Abilene High School. Zijn verdere opleiding genoot hij op West Point, de bekende militaire academie, waar hij afstudeerde in de 'The class the stars fell on'. Toen hij gestationeerd werd in Texas ontmoette hij Geneva Doud (1896-1979), met wie hij in 1916 trouwde. Samen kregen zij twee kinderen. De oudste zoon, Doud Dwight Eisenhower (1917-1921), stierf als driejarige kleuter aan roodvonk. De jongste, John Sheldon Doud Eisenhower (geboren in 1922), bracht het tot brigade-generaal van de reserve en was daarna van 1969 tot 1971 ambassadeur van de Verenigde Staten in België.
Militaire loopbaan[]
In de Eerste Wereldoorlog werkte hij in de leiding van het Amerikaanse trainingskamp voor oorlogvoering voor tanks. In die tijd raakte hij zeer geïnteresseerd in gemechaniseerde oorlogvoering, onder meer door zijn discussies met George S. Patton en andere collega's. Hun ideeën werden echter sterk afgekeurd door hun oudere superieuren. Na de eerste wereldoorlog vervulde hij als majoor veel staffuncties. Onder andere werkte hij voor de generaals, John J. Pershing en Douglas MacArthur. Ook was hij tussen de twee wereldoorlogen vier jaar verbonden aan het bureau van de onderminister van Oorlog. In het midden van die jaren diende hij in de Filipijnen, waar hij, na zestien jaar als majoor te hebben gediend, in 1936 werd benoemd tot luitenant-kolonel. In juni 1941 werd hij benoemd tot stafchef van het 3e Amerikaanse leger van Walter Krueger, dat toen gelegerd was in de buurt van San Antonio, Texas. In september 1941 werd hij gepromoveerd tot brigade-generaal. Na Pearl Harbor haalde generaal George C. Marshall hem naar Washington om leiding te geven aan de afdeling die plannen opstelde om Duitsland en Japan te verslaan. In 1942 werd hij benoemd tot commanderend generaal van de Amerikaanse strijdkrachten op het Europese strijdtoneel. In november 1942 leidde hij de Amerikaanse landingstroepen tijdens de gezamenlijke Brits-Amerikaanse invasie in Noord-Afrika. Dat was het eerste belangrijke geallieerde offensief in de Tweede Wereldoorlog. Het jaar daarop voerde Eisenhower met succes de invasie op Sicilië aan. Italië kwam later datzelfde jaar nog aan de beurt en de gevechten daar duurden tot in 1945. Eisenhower werd toen benoemd tot opperbevelhebber van de geallieerde invasie van Noord-Europa, die hij samen met de Engelse veldmaarschalk Bernard Montgomery tot een goed einde bracht. Na afloop van de oorlog in Europa voerde Eisenhower het bevel over de troepen die Duitsland bezetten en was hij tevens Chef van de Staf van het Amerikaanse leger.
Burgerleven[]
Eisenhower (midden, zittend) met andere Amerikaanse generaals, 1945
In 1948 legde hij zijn militaire functies neer en werd president van de Columbia-universiteit van New York. Deze terugkeer naar het burgerleven bracht Eisenhower niet meteen in de politiek. Hij weigerde aanbiedingen voor de Republikeinse kandidatuur voor het presidentschap en verliet in december 1950 de universiteit om de eerste opperbevelhebber van de NAVO te worden.
Bij de presidentsverkiezingen van 1952 was de zittende president Truman niet herkiesbaar. De Democraten deden hun best om Eisenhower voor zich te winnen, en ook de Republikeinen deden weer een beroep op de oorlogsheld. De generaal zwichtte voor de Grand Old Party, en versloeg de democratische presidentskandidaat Adlai Stevenson met grote meerderheid.
Presidentschap[]
Ofschoon Eisenhower de belastingen verlaagde en hoopte de rol van de federale regering te kunnen inperken, leidden de spanningen in de wereld gedurende de Koude Oorlog ertoe dat hij grote budgetten voor militaire doeleinden moest vragen. Het waren de hoogste die ooit in vredestijd aan het Congres waren voorgelegd. Eisenhower won ook de verkiezingen van 1956, met een zo mogelijk nog grotere overwinning op Stevenson.